Tasznika pospolitego (Capsella bursa-pastoris) zalicza się do jednych z najczęściej występujących chwastów w uprawach zbóż ozimych, takich jak pszenica ozima i pszenżyto ozime. Jest to roślina jednoroczna lub dwuletnia, o bardzo dużym potencjale adaptacyjnym i zdolności do wschodów zarówno jesienią, jak i wiosną. Obecność tasznika w łanie zbóż może prowadzić do znacznego obniżenia plonów, zwłaszcza przy dużym nasileniu zachwaszczenia. W niniejszym artykule przedstawiamy skuteczne metody zwalczania tasznika pospolitego w uprawach zbóż ozimych.
Charakterystyka tasznika pospolitego
Tasznika pospolitego można rozpoznać po charakterystycznych sercowatych torebkach nasiennych. Roślina ta wytwarza dużą liczbę drobnych nasion, które mogą zalegać w glebie przez kilka lat, tworząc tzw. bank nasion. Wschody następują głównie jesienią, ale również wiosną – dlatego chwast ten może konkurować z rośliną uprawną przez znaczną część okresu wegetacyjnego.
Szkodliwość
Tasznika wykazuje dużą konkurencyjność o światło, wodę i składniki pokarmowe. Może być również żywicielem pośrednim niektórych chorób roślin (np. mączniaka, wirusów) oraz szkodników. W dużym nasileniu powoduje istotne obniżenie plonów zbóż.
1. Metody zwalczania agrotechniczne
- Płodozmian: Unikanie monokultur zbóż ogranicza rozwój chwastów. Tasznik często pojawia się tam, gdzie brakuje zmianowania.
- Uprawa pożniwna i przedzimowa: Zabiegi te sprzyjają kiełkowaniu nasion tasznika, które następnie można zniszczyć przy orce.
- Odpowiednie zagęszczenie łanu: Gęsty i zdrowy łan pszenicy czy pszenżyta ogranicza rozwój chwastów przez zacienienie gleby.
2. Zwalczanie chemiczne
- a) Zabiegi jesienne
Jesień to najlepszy moment do zwalczania tasznika, ponieważ większość osobników wschodzi właśnie wtedy.
- Herbicydy zalecane do jesiennego stosowania (substancje aktywne):
- Diflufenikan (np. DFF 500 SC) – skuteczny na chwasty dwuliścienne, w tym tasznika – np. preparat produkcji Innvigo – Trivino 599,5 SC
- Izoproturon – w mieszaninach może być skuteczny na młode siewki tasznika.
- Flufenacet + diflufenikan – popularna kombinacja do stosowania we wczesnych fazach rozwoju zbóż.
- b) Zabiegi wiosenne
Jeśli tasznik przetrwa zimę lub wzejdzie wiosną, należy wykonać korekcyjny zabieg herbicydowy.
- Substancje skuteczne wiosną:
- MCPA – dobry efekt na rozwinięte egzemplarze tasznika.
- 2,4-D – stosowany w fazie krzewienia zbóż.
- Florasulam + tribenuron metylu – skuteczne mieszaniny na tasznika i inne dwuliścienne.
Uwaga: Wybór środka należy dostosować do fazy rozwojowej chwastu i zboża oraz warunków pogodowych.
- Zapobieganie odporności
Regularne stosowanie tych samych substancji może prowadzić do uodpornienia chwastów. Dlatego zaleca się:
- rotację herbicydów z różnych grup chemicznych,
- stosowanie dawek zalecanych (nie zaniżonych),
- integrowanie metod agrotechnicznych z chemicznymi.
Podsumowanie
Skuteczne zwalczanie tasznika pospolitego w pszenicy ozimej i pszenżycie ozimym wymaga podejścia zintegrowanego. Kluczowe jest wykonanie jesiennego zabiegu herbicydowego przy odpowiednich warunkach pogodowych i doborze środków, które zwalczają młode siewki tasznika. W przypadku wiosennego nalotu niezbędne są zabiegi korekcyjne. Równolegle należy dbać o zdrowy łan zbóż i właściwy płodozmian, co zmniejsza presję chwastów i ogranicza ryzyko ich odporności na herbicydy.