Niektóre wygasły już tak dawno, że pamięć o ich pierwotnej działalności zaginęła i okolice nie są wcale uważane za wulkaniczne. Niemniej można o nich powiedzieć, że zawsze były głównymi rzeźbiarzami krajobrazu Ziemi. „Stołami obróbczymi” były tak zwane tarcze kontynentalne. Formacja prekambryjska (na długo przed pojawieniem się najwcześniejszych śladów życia) określla wnętrza kontynentów. (Sądząc z opisanych uprzednio pomiarów promieniowania niektóre z tych pierwotnych skał muszą mieć 4 500 000 000 lat.) Na tarczach i wokół nich fałdował się teren i wypiętrzały nowe góry. Nastąpiła erozja i dzięki niej osadzać się poczęły nowe skały, które następnie zostały „sprasowane”; lodowce epoki lodowej nadały im nowe kształty. Tarcze popękały, ich części poprzesuwały się.
PIERWOTNA DZIAŁALNOŚĆ
