Heisenberg pokazał, że wobec dwoistości materii jako fali i cząstki, precyzyjne określenie położenia cząstki następuje kosztem ścisłości w oznaczaniu jej prędkości, i odwrotnie. Heisenberg pokazał też, że logiczną niemożliwością byłoby dokładne określenie energii układu w jakimkolwiek ściśle oznaczonym momencie. Niemożliwość ta jest kategoryczna i nie pomoże żadne usprawnienie metod, nieoznaczoność wystąpi nieuchronnie przy każdej technice obserwacji. Przypuśćmy — dla przykładu — że znamy prędkość cząstki i postanowiliśmy znaleźć jej położenie oświetlając ją. „Uderzenie” zadane cząstce przez fotony oświetlenia zmieni jej pęd, przez co nieaktualna stanie się odnotowana prędkość. Od dylematu tego nie ma jak się zdaje — ucieczki.